Açar sözlər
lipid mübadiləsi
oksidativ stres
nikel nitrat
eksperimental ateroskleroz
Nasıl Atıf Yapılır
Xülasə
Eksperimental ateroskleroz fonunda xroniki nikel nitratla zəhərlənməsi olan siçovullarda 3:2:1:1:2 nisbətində biyan, it burnu, üzüm toxumu, yulaf kəpəyi və dulavratotu qarışığından ibarət (25.06.2018-ci il tarixli Avrasiya patenti 201600043) Azərbaycan florasından olan kompleks bitki antitoksikantının lipid mübadiləsinə və oksidativ stresə təsiri öyrənilmişdir. Eksperimental aterosklerozda nikel nitratla zəhərlənməyə məruz qaldıqdan sonra sıcovularda lipid mübadiləsi və oksidativ streslə bağlı pozulmalar daha da dərinləşmişdi, çünki nikel nitrat ilə intoksikasiya aterosklerotik prosesləri ağırlaşdıran amildir. Pozulmaların dərəcəsi ilə nikel nitrat ilə intoksikasiya müddəti arasında birbaşa mütənasib əlaqə aşkar edilmişdir, pozulmaların maksimumu ekperimentin 60-cı günündə müşahidə olmuşdur. Əsas təcrübə qrupda nikel nitratla xroniki intoksikasiyadan sonra kompleks bitki antioksikantın istifadəsi lipid mübadiləsinin əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşmasına və oksidativ stresin azalmasına səbəb olmuşdur. Bitki antitoksikantının aşkar edilmiş korreksiyaedici təsiri onun detoksikasiyaedici təsirini və mövcud aterosklerotik damar pozulmaları olan pasiyentlərdə xroniki nikel nitratla zəhərlənməsinin qarşısının alınması və müalicəsi üçün klinik sınaqdan keçirilmə imkanını göstərir.
Referanslar
Andrade VM, Aschner M, Marreilha Dos Santos AP. Neurotoxicity of Metal Mixtures. Adv Neurobiol. 2017;18:227-265. https://doi.org/10.1007/978-3-319-60189-2_12.
Asgary S, Movahedian A, Keshvari M, Taleghani M, Sahebkar A, Sarrafzadegan N. Serum levels of lead, mercury and cadmium in relation to coronary artery disease in the elderly: A cross-sectional study. Chemosphere. 2017 Aug;180:540-544. https://doi.org/10.1016/j.chemosphere.2017.03.069.
Caudle WM. Occupational Metal Exposure and Parkinsonism. Adv Neurobiol. 2017;18:143-158. https://doi.org/10.1007/978-3-319-60189-2_7.
Fagerberg B, Barregard L, Sallsten G, Forsgard N, Ostling G, Persson M, Borné Y, Engström G, Hedblad B. Cadmium exposure and atherosclerotic carotid plaques--results from the Malmö diet and Cancer study. Environ Res. 2015 Jan;136:67-74. https://doi.org/10.1016/j.envres.2014.11.004.
Fatenkov OV, Simerzin VV, Panisheva YA, et al. Innovative treatments for patients with subclinical carotid atherosclerosis. Bulletin of Medical Institute “REAVIZ.” Rehabilitation, Physician and Health. 2019;2(38):129-137.
Patwa J, Flora SJS. Heavy Metal-Induced Cerebral Small Vessel Disease: Insights into Molecular Mechanisms and Possible Reversal Strategies. Int J Mol Sci. 2020 May 29;21(11):3862. https://doi.org/10.3390/ijms21113862.
Karri V, Kumar V, Ramos D, Oliveira E, Schuhmacher M. Comparative In Vitro Toxicity Evaluation of Heavy Metals (Lead, Cadmium, Arsenic, and Methylmercury) on HT-22 Hippocampal Cell Line. Biol Trace Elem Res. 2018 Jul;184(1):226-239. https://doi.org/10.1007/s12011-017-1177-x.
Karri V, Schuhmacher M, Kumar V. Heavy metals (Pb, Cd, As and MeHg) as risk factors for cognitive dysfunction: A general review of metal mixture mechanism in brain. Environ Toxicol Pharmacol. 2016 Dec;48:203-213. https://doi.org/10.1016/j.etap.2016.09.016.
Schofield K. The Metal Neurotoxins: An Important Role in Current Human Neural Epidemics? Int J Environ Res Public Health. 2017 Dec 5;14(12):1511. https://doi.org/10.3390/ijerph14121511.
Sumin AN, YuD M, Shcheglova AV, Barbarash LS. Predictors of unfavorable outcomes in patients with peripheral atherosclerosis. Russian Journal of Cardiology and Cardiovascular Surgery= Kardiologiya i serdechno-sosudistaya khirurgiya. 2020;13(1):41-7.
Гаврилов ВБ, Гаврилова АР, Магуль ЛМ. Анализ методов определения продуктов перекисного определения липидов в сыворотке крови по тесту с тиобарбитуровой кислотой. Вопросы медицинской химии. 1987;33(1):118-22. [Gavrilov VB, Gavrilova AR, Magul LM. Analysis of methods for determining products of lipid peroxidation in blood serum according to the test with thiobarbituric acid. Vopr Med Khim. 1987;33(1):118-22.]
Королюк МА, Иванова ЛК, Майорова ИГ, Токарева ВА. Метод определения активности каталазы. Лабораторное дело. 1988(4):44-7. [Korolyuk M.A. Method for determining catalase activity. Lab Delo. 1988(4):44-7.]
Лысенко НН, Догадина МА. Основы экотоксикологии. Учеб. пособие. Орел: Изд-во Орел ГАУ; 2015. 460 с.[Lysenko NN, Dogadina MA. Fundamentals of Ecotoxicology. Tutorial. Orel: Orel GAU publishing house; 2015. 460 p.]
Савицкий ИВ, Слюсарь АА, Мястковская ИВ. Мультифакторное моделирование атеросклероза на крысах. Журнал образования, здоровья и спорта. 2016;6(3):233-240. [Savitskiy IV, Sliusar AA, Miastkovskaja IV. Multifactorial modeling of atherosclerosis in rats. Journal of Education, Health and Sport. 2016;6(3):233-240. http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.55402.]
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Telif Hakkı (c) 2022 Azərbaycan Fiziologiya Jurnalı