Study the effects of inhalation of Tskaltubo mineral-radon waters on experimental animals

Mixeil Qoqebaşvili; Qari Qrebençuk; Eremia Tulaşvili; Nazi İvanişvili; Sofo Kalmakelidze; Mariam Şubitidze

doi:10.59883/ajp.66

Cilt 38 Sayı 2 (2023), EKSPERİMENTAL FİZİOLOGİYA

Cilt 38 Sayı 2 (2023)

Tskaltubo mineral radon sularının inhalyasiyasının eksperimental heyvanlara təsirinin öyrənilməsi

EKSPERİMENTAL FİZİOLOGİYA

https://doi.org/10.59883/ajp.66

Yayınlanmış 2023-12-31

Mixeil Qoqebaşvili⁺⁻
Qari Qrebençuk⁺⁻
Eremia Tulaşvili⁺⁻
Nazi İvanişvili⁺⁻
Sofo Kalmakelidze⁺⁻
Mariam Şubitidze⁺⁻

Mixeil Qoqebaşvili

İ. Beritaşvili adına Eksperimental Biotibb Mərkəzi

https://orcid.org/0000-0002-4543-1977

Qari Qrebençuk

İ. Beritaşvili adına Eksperimental Biotibb Mərkəzi

Eremia Tulaşvili

İvane Cavaxişvili adına Tbilisi Dövlət Universiteti, Material Tədqiqat İnstitutu

Nazi İvanişvili

İ.Beritaşvili adına Eksperimental Biotibb Mərkəzi

Sofo Kalmakelidze

İ.Beritaşvili adına Eksperimental Biotibb Mərkəzi

https://orcid.org/0000-0002-6507-5746

Mariam Şubitidze

İ. Beritaşvili Eksperimental Biotibb Mərkəzi

PDF (English)

Açar sözlər

radon
qamma-şüalanma
hormesis
Tskaltubo
mineral-radon suları

Nasıl Atıf Yapılır

1.

Qoqebaşvili M, Qrebençuk Q, Tulaşvili E, İvanişvili N, Kalmakelidze S, Şubitidze M. Tskaltubo mineral radon sularının inhalyasiyasının eksperimental heyvanlara təsirinin öyrənilməsi. Azerb. J. Physiol. 2023;38(2):20-25. doi:10.59883/ajp.66

Xülasə

Radon balneoterapiyası balneoloji prosedurlar üçün radon mənbələrindən istifadəni nəzərdə tutan ənənəvi üsuldur. Radonun orqanizmə təsiri ilə bağlı çoxsaylı araşdırmalara baxmayaraq, radonun tibbi məqsədlər üçün istifadəsinin təhlükəsizliyi qeyri-müəyyən olaraq qalır. Radioadaptiv reaksiyaya səbəb olan dozanın yuxarı həddi ilə bağlı dəqiq müəyyən edilmiş məlumatlar mövcud olsa da, bu təsirin aşağı həddi hələ də məlum deyildir. Müasir konsepsiyalara görə radonun minimum effektiv terapevtik konsentrasiyası belədir: su vannaları üçün 200 Bq/l, radon və onun məhsullarının inhalyasiyası üçün 700 Bq/l. Bununla belə, siçovullar üzərində aparılan laboratoriya tədqiqatlarında əhəmiyyətli dərəcədə aşağı dozalarının (37 Bq/m3) təsirinə məruz qaldıqda hormetik reaksiyalar müşahidə edilmişdir. Bu problemi həll etmək üçün biz laboratoriya siçovullarını 50 Bq/m3-dən çox olmayan davamlı dozada radon şüalanmasına məruz qoyaraq təcrübələr apardıq. 3 ay ərzində tənəffüs yolu ilə mənimsənilən radonun səviyyəsi yastı sümüklərdə onun parçalanma məhsullarından biri olan qurğuşun-210-un mövcudluğunu ölçməklə müəyyən edilmişdir. Bu radioizotop yüksək həssas germanium detektoru ilə təchiz edilmiş Kanberra qamma-spektrometrindən istifadə edərək təhlil edilmişdir. Nəticələrimiz göstərdi ki, verilmiş səviyyədə radona məruz qalma nəticəsində yaranan hormetik reaksiya radiasiyanın səbəb olduğu təsirlərlə izah edilə bilməz.

https://doi.org/10.59883/ajp.66

PDF (English)

Referanslar

Chetty IJ, Martel MK, Jaffray DA, Benedict SH, Hahn SM, Berbeco R, Deye J, Jeraj R, Kavanagh B, Krishnan S, Lee N, Low DA, Mankoff D, Marks LB, Ollendorf D, Paganetti H, Ross B, Siochi RA, Timmerman RD, Wong JW. Technology for Innovation in Radiation Oncology. Int J Radiat Oncol Biol Phys. 2015 Nov 1;93(3):485-92. https://doi.org/10.1016/j.ijrobp.2015.07.007 .

Chkheidze N, Giorgadze E, Nikolaishvili M, Malazonia A. The effect of low doses of radon on ghrelin and glucose levels in rats with multiple low-dose streptozotoccin-induced type 2 diabetes mellitus. Open Access Maced J Med Sci. 2022 Jun. 5;10(B):1468-72. https://doi.org/10.3889/oamjms.2022.9768.

Dolidze K, Margvelashvili V, Nikolaishvili M, Suladze T, Pkhaladze M. Study of the hygienic characteristics of the oral cavity under the complex effect of photodynamic therapy and Tskaltubo spring water radon hormesis. Georgian Med News. 2021 Jan;(310):54-59.

Dondoladze K, Nikolaishvili M, Zurabashvili D. The effect of balneotherapy on the oxidative system and changes in anxiety behavior, enhanced by low doses of radon. Int J Radiat Biol. 2021;97(10):1461-1469. https://doi.org/10.1080/09553002.2021.1956009.

Fiorino C, Guckemberger M, Schwarz M, van der Heide UA, Heijmen B. Technology-driven research for radiotherapy innovation. Mol Oncol. 2020 Jul;14(7):1500-1513. https://doi.org/10.1002/1878-0261.12659.

Fischbach FT, Dunning MB. A Manual of Laboratory and Diagnostic Tests. 8th Ed. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins; 2009. 1317 p.

Gogebashvili M, Nadareishvili D, Ivanishvili N, Grebenchuk G. The method of determining the dose of radiation absorbed by a biological object under the influence of radon. Patent P 2020 7206 B, registration date: 21.12.2020.

Grebenchuk H, Gogebashvili M, Nadareishvili D, Ivanishvili N. The role of the lead 210 Pb in the manifestations of the effects of radon exposure on living organisms: A conceptual analysis. Radiobiology and Radiation Safety. 2021 Apr. 20;1(1):27-34. https://doi.org/10.48614/rrs120213285.

Gudkov IM, Vinichuk MM. Radiobiology & Radioecology. Kyiv-Kherson: Oldi-Plus; 2019. 416 p.

Gulson B, Mizon K, Smith H, Eisman J, Palmer J, Korsch M, Donnelly J, Waite K. Skeletal lead release during bone resorption: effect of bisphosphonate treatment in a pilot study. Environ Health Perspect. 2002 Oct;110(10):1017-23. https://doi.org/10.1289/ehp.021101017.

Izmerov NF. Lead and health. Hygienic and medical-biological monitoring. M., 2000. 256 p. in Russian

Korbakova AI, Sorkina NS, Molodkina NN, Ermolenko AE, Veselovskaia KA. Lead and its effects on the human body (review of literature). Med Tr Prom Ekol. 2001;(5):29-34. Russian.

Nikolaishvili M, J Adamia, N Mosemgvdlishvili, Oral condition and radon hormesis in patients undergoing orthhodontic treatment. Experimental and clinical medicine Georgia, 2021;(1):50-63.

Nikolaishvili M, Nanobashvili Z, Mitagvaria N, Chkadua G, Museliani T, Jikia G, Bilanishvili I, Dondoladze K. The level of individual biochemical constants of the brain of in the Krushinsky-Molodkina inbred rat strain against the background of radon inhalation during epilepsy. Open Access Maced J Med Sci. 2022 Dec 15;10(B):2555-2565. https://doi.org/10.3889/oamjms.2022.10716

Nikolaishvili M, Nanobashvili Z, Mitagvaria N. Radon hormesis in epileptic pathogenesis and predictors of oxidative stress. Georgian Med News. 2021 Apr;(313):152-158.

Nikolaishvili M, Omiadze S, Shishniashvili T, Zurabashvili D, Parulava G. Complex study of medicinal properties of radon in mineral water of Tskaltubo and oral cavity mineralization recovery in patients with periodontitis. Georgian Med News. 2018 Sep;(282):39-43.

Nikolaishvili M, Z Nanobashvili, N Mitagvaria, G Chkadua, T Museliani. Assessment of integrated antioxidant systems and hormezis effect of radon in experimental studies. Journal of Biosciences and Medicines 2022;10(3):212-227. https://doi.org/10.4236/jbm.2022.103020.

Nikolaishvili M, Zurabashvili D, Museliani T, Jikia G, Parulava G. Complex study of biological effect of Tskhaltubo radon water inhalation. Georgian Med News. 2019 Sep;(294):113-118. Russian.

Omiadze S, Nikolaishvili M, Shishniashvili T. Inhalation therapy by radon from Tskhaltubo region in clinical and biochemical studies in patients with periodontitis. Georgian Med News. 2020 Apr;(301):82-86.

Pawlik-Sobecka L, Górka-Dynysiewicz L, Kuciel-Lewandowska J. Balneotherapy with the Use of Radon–Sulphide Water: The Mechanisms of Therapeutic Effect. Appl. Sci. 2021, 11, 2849. https://doi.org/10.3390/app11062849.